Jolanda de Almaviva to jeden z szerokiego grona włoskich komiksów pulpowych jakie zdominowały rynek w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych dwudziestego wieku. Seria wyróżniała się trochę na plus jakością scenariusza i grafiki. Nie jest to jednak najważniejszy powód dla którego jest wciąż wspominana przez komiksiarzy.
Jej największy powód dla chwały wiąże się z faktem że większość numerów tej pulpowej serii została narysowana przez jednego z najbardziej znanych na świecie twórców włoskiego komiksu. Twórcy dla którego ten cykl był jednym z pierwszych poważniejszych zleceń zanim zajął się tworzeniem historii autorskich. Twórcą tym jest dobrze znany wielu fanom komiksu Milo Manara. Warto przyjrzeć jednemu z pierwszych komiksów jakie współtworzył ten rysownik.
Jolanda to typowy komiks pulpowy swoich czasów. Po sukcesie serii Isabella, opowiadającej o losach bohaterki której rodzinę wymordowano, po latach planującej zemstę i odzyskanie majątku oraz tytułu których ją pozbawiono pojawiło się mnóstwo naśladowców. Wszystkie te serie posiadały cechy wspólne. Akcja osadzona w realiach historycznych, najlepiej trzymająca się realiów gatunkowych już dobrze znanych i oswojonych opowieści, takich jak historie typu płaszcza i szpady (do których nawiązywała Isabella) czy równie w tym czasie popularnych opowieści pirackich, jak seria Jolanda de Almaviva.
Jolanda jako komiks erotyczny
Inną cechą wspólną tych historii był nacisk jaki kładziono na elementy erotyczne. W obu seriach główną bohaterką była atrakcyjna kobieta. Było w nich też dużo erotyki, w różnym natężeniu, ale zawsze obecnej. Przy czym Jolanda była komiksem erotycznym czy nawet przygodowo erotycznym a nie pornograficznym. Z biegiem czasu Włoskie serie pulpowe stawały się coraz śmielsze, dryfując już w stronę czystej pornografii.
W Jolandzie jednak nie znajdziemy scen stricte pornograficznych, ale autorzy dbali o to by fani erotyki komiksowej nie byli zawiedzeni. W rezultacie bohaterka komiksu spędza większość swoich przygód półnaga lub całkowicie naga. W pewnym momencie, jako kapitan piratów, obejmuje dowodzenie nad statkiem którego załoga składa się z samych kobiet, do tego młodych. Nie trzeba wielkiej wyobraźni żeby domyśleć się jak wyglądają stroje bohaterek i jak to wpływa na stronę wizualną komiksu.
Jak powstała Jolanda de Almaviva
Komiks Jolanda La Figlia del Mare (Jolanda, córka morza) bo tak oficjalnie nazywa się ta seria to pulpowa opowieść zawierająca duży komponent erotyczny. Jest dobrze napisana acz bez silenia się na artyzm czy literackość. Chodzi w nim głównie o dostarczanie nieskomplikowanej i niewymagającej rozrywki czytelnikom. Tytuł komiksu był nawiązaniem do książki papieża włoskiej literatury przygodowej Emilio Salgariego, zatytułowanej Jolanda, la figlia del Corsaro Nero (Jolanda, córka Czarnego Korsarza).
Ta inspiracja nie powinna dziwić bo pomysłodawca komiksu, Renzo Barberi był wielkim fanem Salgariego. Scenariusze dla serii pisał dziennikarz parający się też pisaniem komiksów, Roberto Renzi.
Pomysł na serię wyszedł od współzałożyciela wydawnictwa ErreGi, Renzo Barberiego. Za grafikę w pierwszych numerach odpowiadał Armando Bonato. Później pałeczkę przejął od niego Milo Manara.
Bonato był doświadczonym rysownikiem w czasie kiedy tworzył ilustracje do Jolandy, co znalazło odbicie w poziomie graficznym serii od jej początków. Oczywiście jego prace nie mogły się równać z tym co zaprezentował później Milo Manara. Ale nawet pierwsze numery komiksu Jolanda de Almaviva odróżniały się na plus od większości produkcji pulpowych tego okresu.
O scenariuszu
Akcja komiksu zaczyna się w Hiszpanii, gdzie poznajemy młodą arystokratkę. Jolanda de Almaviva jest wychowywana przez ojca który pozwala jej na wiele. Również na ćwiczenia sztuk walki wschodu pod okiem Chińskiego mistrza sztuk walki, ponieważ każdy szanujący się dwór w siedemnastowiecznej Hiszpanii miał takowego na podorędziu.
Jednak intrygi kochanki ojca Jolandy sprawiają że nasza bohaterka zostaje wysłana do hiszpańskich kolonii jako narzeczona gubernatora Maracaibo. Pech sprawia że żaglowiec którym podróżuje do kolonii nasza bohaterka zostaje napadnięty przez piratów. Okręt zostaje zatopiony a cudem ocalała Jolanda dostaje się w ręce pirata imieniem Buttafuoco. Ratuje ją z jego rąk inny piracki kapitan, Jean Lafayette. Lafayette zamierza wymienić Jolandę na swoich towarzyszy więzionych przez gubernatora Maracaibo, przyszłego męża Jolandy.
Naturalnie Jolanda i Jean, po wielu perypetiach, zakochują się w sobie a ich związek staje się jednym z głównych wątków serii. Jolanda decyduje się na dołączenie do piratów, zostaje nawet dowódcą własnego pirackiego okrętu. Przez ponad sześćdziesiąt numerów serii śledzimy losy Jolandy i innych bohaterów w przygodach typowych dla tego typu opowieści. Są zdrady, poszukiwanie skarbów, walki z Indianami. Styl opowieści oscyluje pomiędzy klasycznymi wątkami pirackimi a opowieściami grozy czy przygodowymi. W miarę powstawania serii scenariusze poszczególnych opowieści i watki stają się coraz bardziej egzotyczne.
Scenariusze komiksu Jolanda de Almaviva są pisane sprawnie, scenarzysta stosuje techniki narracyjne takie jak symultaniczne opowiadanie historii, retrospekcje, zawieszenie akcji by zmienić perspektywę narratora. Z punktu widzenia rzemiosła nie można Roberto Renziemu nic zarzucić. Historia pełna jest oczywiście banałów i motywów typowo pulpowych. Jesteśmy męczeni monologami Jolandy w stylu „To pirat, wróg mojej ojczyzny. Nie mogę go pokochać” Komiks koncentruje się jednak na przygodzie i akcji, co zdecydowanie wychodzi mu na zdrowie.
Jolanda de Almaviva – grafika
Graficznie komiks wyróżnia się swoją jakością na tle innych tego typu opowieści. Nawet początkowe numery, rysowane jeszcze przez Armando Bonato prezentują dobrą jakość. Większość pulpowych serii tego czasu prezentowała marną jakość. Wynikało to zapewne z napiętych grafików ilustratorów. Serie takie jak Jolanda de Almaviva czy podobne ukazywały się z częstotliwością dwutygodniową czy miesięczną, co musiało wpływać na jakość ilustracji. Również Jolanda ukazywała się w tempie jednego numeru co dwa tygodnie by później przejść na tryb miesięcznika.
Grafika Manary była jakościowo na zupełnie innym poziomie w porównaniu z typową produkcją pulpową. Z innych twórców pulp komiksowych we Włoszech może jedynie Leone Frollo prezentował lepszy poziom graficzny w swoich pracach. W pierwszych rysowanych przez Manarę numerach grafika jest trochę sztywna ale bardzo szybko rysownik nabiera pewności siebie i dojrzałości. Nadaje też komiksowi własnego charakteru, zmieniając wygląd głównej bohaterki, który wzoruje na wyglądzie pochodzącej z Austrii Senty Berger, swojej ulubionej aktorki.
Ilustracje Manary to jeden z głównych atutów Jolandy i podstawowy powód dla którego ta seria jest ciągle pamiętana przez czytelników. Trzeba też przyznać że scenariusze, pełne akcji i przygody też przetrwały próbę czasu. Jednak to udział Manary w tworzeniu cyklu zapewnił mu rozpoznawalność i fanów. Czytanie tego komiksu w większych dawkach jest jednak nużące. Historie są powtarzalne, mają podobną strukturę narracyjną.
Lista odcinków serii wraz z oryginalnymi tytułami
01 (22.10.70) – “Prigionieri dei pirati”
02 (05.11.70) – “La belva di Maracaibo”
03 (19.11.70) – “Tortura mortale”
04 (03.12.70) – “Macabra beffa”
05 (10.12.70) – “La bella fuggitiva”
06 (24.12.70) – “All’ultimo sangue”
07 (14.01.71) – “Supplizio selvaggio”
08 (28.01.71) – “La sala dei mille occhi”
09 (04.02.71) – “Il palazzo dei misteri”
10 (18.02.71) – “La schiava del Gran Cacico”
11 (11.03.71) – “La valle della morte”
12 (25.03.71) – “La medusa”
13 (08.04.71) – “Agguato sul mare”
14 (22.04.71) – “L’inaudita crudeltà”
15 (06.05.71) – “Il mercante malese”
16 (20.05.71) – “La tempesta”
17 (03.06.71) – “All’arrembaggio”
18 (17.06.71) – “Gli adoratori della Luna”
19 (01.07.71) – “Notte di fuoco”
20 (15.07.71) – “La bella e il serpente”
21 (29.07.71) – “La pianta della morte”
22 (12.08.71) – “Capelli al vento”
23 (24.08.71) – “La corsara”
24 (09.09.71) – “Tempesta sui Caraibi”
25 (23.09.71) – “La contessa nera”
26 (07.10.71) – “Tuonano i cannoni”
27 (21.10.71) – “La regina dei serpenti”
28 (04.11.71) – “Furia scatenata”
29 (18.11.71) – “Donne di fuoco”
30 (02.12.71) – “L’isola dei pirati”
31 (16.12.71) – “Le gemelle compiacenti”
32 (30.12.71) – “Fratelli della Filibusta”
33 (13.01.72) – “La prigioniera misteriosa”
34 (27.01.72) – “L’amore di Jolanda”
35 (10.02.72) – “La piacevole spia”
36 (24.02.72) – “Fuga nella notte”
37 (09.03.72) – “A colpi di pugnale”
38 (23.03.72) – “Senza paura”
39 (06.04.72) – “La mummia vivente”
40 (20.04.72) – “Statua di carne”
41 (04.05.72) – “La corruzione dei Maya”
42 (18.05.72) – “La ballata della regina”
43 (00.06.72) – “Ardenti carezze”
44 (00.07.72) – “La perfida creola”
45 (00.08.72) – “Bukir, il pirata turco”
46 (00.09.72) – “Trappola mortale”
47 (00.10.72) – “Gli strani divertimenti del cacicco”
48 (00.11.72) – “La fortezza della morte lenta”
49 (00.12.72) – “Il trionfo di Jolanda”
50 (00.01.73) – “La foresta degli impiccati”
51 (00.02.73) – “Orgia di morte”
52 (00.03.73) – “Il serpente malizioso”
53 (00.04.73) – “Le ombre viventi”
54 (00.05.73) – “Le prigioniere dei mostri”
55 (00.06.73) – “Viva Jolanda”
56 (00.07.73) – “Il mare delle nebbie”
57 (00.08.73) – “La città proibita”
58 (00.09.73) – “Un vile tradimento”
59 (00.10.73) – “I sotterranei della morte”
60 (00.11.73) – “La regina degli assassini”
61 (00.12.73) – “La fine di un regno”
62 (00.01.74) – “Gli scheletri viventi”
63 (00.02.74) – “Il ponte della morte”
64 (00.03.74) – “La figlia del giaguaro”
65 (00.04.74) – “Le caverne scintillanti”
66 (00.05.74) – “La terra dei cento vulcani”
67 (00.06.74) – “Il villaggio dell’orrore”
68 (00.07.74) – “I fratelli della costa”
69 (00.08.74) – “L’ultima spiaggia”
